Şiddetsizlik toplumsal eşitliğin bir gereği

Toplumsal çatışmalarda şiddete ve şiddetsizliğe başvurmanın siyasi ve etik boyutlarını tartışan Butler'ın açıkça şiddetsizlikten yana tavır aldığı kitabı Şiddetsizliğin Gücü Türkçede.

Şiddetin özsavunma olarak meşrulaştırılmasında sorunlu bulduğu sınırı, kimin “öz”, yani “biz” olarak tanımlanageldiğini ve bu sınır var olduğu sürece şiddeti özsavunmayla gerekçelendirmenin nasıl bir dışlama, dolayısıyla eşitsizlik yarattığını tartışıyor. Yine eşitlik açısından, bütün yaşamların aynı derecede önemli addedilmesi için insanlar daha hayattayken “yası tutulabilirliğin” nasıl pay edildiğini düşünmeye çağırıyor. Klasik sözleşmeciliğin temelinde yatan bireyciliğin eleştirisiyle birlikte, Butler şiddetsizliği karşılıklı bağımlılığın kaçınılmazlığına dayandırıyor. Butler, meşru şiddet tekelini elinde tutan aktör olarak devletin şiddet tanımındaki muğlaklığı kendi amaçları doğrultusunda nasıl kullanabildiğini gösterirken, bir yandan da şiddetsizliği savunmak için yeni bir tasavvur geliştiriyor ve şiddetsizliği toplumsal eşitliğin bir gereği olarak temellendiriyor.

Judith Butler, 1956 ABD doğumlu felsefeci ve queer teorisyenidir. Doktorasını 1984’te Yale Üniversitesi’nde Felsefe alanında tamamladı. Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley) Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü’nde ve Eleştirel Teori Programı’nda Maxine Elliot Profesörü. Birçok üniversitede seminerler veriyor. Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet politikalarının yanı sıra savaş karşıtı politikalar alanında da aktif; çeşitli insan hakları örgütlerinde faaliyet gösteriyor, New York’taki Center for Constitutional Rights kurulunda ve Jewish Voice for Peace’in danışma kurulunda yer alıyor. Beşeri Bilimler alanında Andrew Mellon Üstün Akademik Başarı Ödülü (2009-2013), feminist felsefeye ve ahlak felsefesine katkılarından dolayı Adorno Ödülü (2012), Gey ve Lezbiyen Çalışmaları’nda Yaşam Boyu Başarı dalında Brudner Ödülü (2016) aldı.

Butler’ın feminist teorinin en önemli yapıtlarından sayılan Cinsiyet Belası’nı (1990; 2008), ayrıca Çatışan Feminizmler (1995; 2008) ve Kırılgan Hayat (2004; 2005) ve Athena Athanasiou ile birlikte yazdıkları Mülksüzleşme (2013) kitaplarını Metis’ten okuyabilirsiniz. Kitapları yirmiden fazla dile çevrilen yazarın Türkçedeki diğer önemli kitapları ise şunlar: Taklit ve Toplumsal Cinsiyete Karşı Durma (1990; 2007), Bela Bedenler (1994; 2014), İktidarın Psişik Yaşamı (1997; 2005), Yaşam ile Ölümün Akrabalığı (2000; 2007), Olumsallık, Hegemonya, Evrensellik (2000; 2009; Laclau ve Zizek ile beraber). Ayrıca Parting Ways (2012), Senses of the Subject (2015), Notes toward a performative theory of assembly (2015), Frames of War (2016) ve On Anti-Semitism (2017) de Butler’ın önemli son dönem çalışmaları arasında sayılabilir.

ŞİDDETSİZLİĞİN GÜCÜ

Judith Butler

Metis Kitap, 2022

Çeviri: Başak Ertür

192 s.