Erken Cumhuriyet’te genç bir kadının Amerika izlenimleri
1935’te erken Cumhuriyet’in önemli coğrafyacılarından biri olan Faik Sabri Duran ve kızı Lütfiye Duran’ın mektuplarından yola çıkılarak yazılmış kitap, erken Cumhuriyet’te genç bir kadının Amerika izlenimlerinden oluşuyor. Aynı zamanda da iki farklı dünyanın çarpıcı biçimde karşılaşmasını sunuyor.
VBKY’nin edebiyat kitaplığı, Faik Sabri Duran ve Lütfiye Duran’ın yazdığı “Bir Türk Kızının Amerika Yolculuğu” isimli kitabıyla genişlemeye, geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet döneminde kaleme alınmış seyahatname ve kurmaca arasında kalan özgün ve melez türleri okuyucularla buluşturmaya devam ediyor. 1935 yılında Akşam gazetesinde tefrika edildikten sonra yayımlanan, Lütfiye’nin keskin zekâsı, duyarlı kalemi ve babası Faik Sabri’nin coğrafyacı dikkatinin müşterek sonucunda ortaya çıkan ve Ahmet Duran Arslan’ın yayına hazırladığı “Bir Türk Kızının Amerika Yolculuğu” adlı bu etkileyici çalışma, sadece bir seyahatin izlerini değil, aynı zamanda iki farklı dünyanın çarpıcı biçimde karşılaşmasını anlatıyor. 1930’larda gerçekleşen bu yolculuk, tarihsel ve edebî değeriyle okuyucularına sadece bir seyahatname değil, aynı zamanda kültürler arası bir keşif yolculuğu sunuyor. Bunların yanı sıra Lütfiye’nin New York’un gökdelenlerinden Amerika’nın hız tutkusuna, moda ve gündelik hayata dair pek çok gözlemlerini 20. yüzyılın ilk çeyreğinde Amerika’nın nasıl algılandığına dair bir reçete sunuyor.
Kitaptan:
“New York, insan emeğinin bugün varabildiği en yüksek gücü gösteriyor. Kudret ve ışık onun belli başlı markası ve göklere tırmanan binalar bu kudretin en canlı timsali... İşte dünyanın en yüksek binası olan Empire State Building’in tepesindeki kulede düşünebildiklerim! 300 metre kadar yüksekte ve 85’inci kattayım. Etrafımızda sisler uçuşuyor, şarkta Long Island büyük bir harita gibi yere serilmiş.”
Faik Sabri Duran: 1884’te İstanbul’da doğan Faik Sabri Duran, Üsküdar Askeri ve Mülki İdadisi ile Saint Benoit’da okumuş, 1900’de mezun olmuştur. 1906’da Paris’e kaçmış, 1908’de Meşrutiyet’in ilan edilmesiyle yurda dönmüştür. 1909’da Maarif Nezareti’nin açtığı sınavı kazanarak Paris’e gitmiş ve Sorbon Üniversitesi’nde coğrafya eğitimi almıştır. 1911’de eğitimini tamamlayıp İstanbul’a dönmüş, Prof. Erich Obst ile İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde “Coğrafya Enstitüsü”nü kurmuştur. 1926’da İstanbul’a döndükten sonra 1928 yılına kadar Maarif Vekâleti Talim ve Terbiye Dairesi’nde çevirmen olarak çalışmış, sonrasında da öğretmenlik yapmıştır. Türkiye Coğrafya Kurumu’nun kurucularından olan Faik Sabri İngilizce ve Fransızcadan pek çok tercüme yapmıştır. 7 Mayıs 1943’te İstanbul’da vefat etmiştir. Çoğunluğu coğrafya ders kitabı ve atlas olmak üzere çeşitli konularda yaklaşık 100 civarında eser kaleme almıştır. Mösyö Elektrik ve Bir Haftada Devr-i Âlem isminde iki romanı vardır.
Lütfiye Duran: Faik Sabri Duran’ın, 1913’te İngiliz kökenli Corrinne Rena Hanım ile yaptığı evlilikten doğan kızı Lütfiye, 30 Ağustos 1934’te İstanbul’dan Tevere isimli bir vapurla Dr. Cosette Faust Newton’la birlikte Amerika’ya gitmiştir. Lütfiye Hanım, yaklaşık dört ay süren yolculuğun izlenimlerini mektupla babasına bildirmiş ve Bir Türk Kızının Amerika Yolculuğu kitabı böylece ortaya çıkmıştır.
BİR TÜRK KIZININ AMERİKA YOLCULUĞU
Faik Sabri Duran, Lütfiye Duran
Hazırlayan: Ahmet Duran Arslan
VBKY, 2024
280 s.
Comments