Buru Dörtlemesi'nden ilk kitap

Endonezya’nın ve Asya edebiyatının tanınmış yazarlarından Pramoedya Ananta Toer’un Buru Adası’ndaki gözaltı kampında kaleme aldığı “Buru Dörtlemesi”'nin ilk kitabı edebiyatseverlerle buluştu!

İfade özgürlüğü için zulüm, hapis ve sansürle mücadele eden, yetişkinlik yaşamının çoğunu hapiste geçiren yazarın dünyaca ünlü roman serisinin ilk kitabı İnsanların Bu Dünyası, raflarda yerini aldı. 1898 yılında bir Hollanda sömürgesi olan “Hollanda Doğu Hint Adaları”nda başlayan roman, yerli Cavalı Minke’nin hikâyesi üzerinden bir özgürlük mücadelesini anlatıyor. 

Ayrıntı Yayınları, dünya edebiyatının en iyi örneklerini okurlarıyla buluşturmaya, Asya edebiyatının en güçlü kalemlerinden Pramoedya Ananta Toer’un, General Suharto'nun diktatörlüğü altında mahkum edildiği Buru Adası’nda yazdığı dörtlemeyle devam ediyor. “Buru Dörtlemesi”, milliyetçi harekete katılan aristokrat bir kadının öyküsü üzerinden, Endonezya’nın Hollandalı sömürgeci efendilerine karşı verdiği özgürlük ve bağımsız bir ulus inşa etme mücadelesini anlatıyor. Toer’un, bir yazı materyali olmaksızın, mahkum arkadaşlarına ezberleterek yazmaya başladığı İnsanların Bu Dünyası ile başlayan dörtlemenin diğer kitapları da önümüzdeki aylarda okurlarla buluşacak. 

1898 yılında günümüzün Endonezya’sı, o zamanların Hollanda sömürgesi “Hollanda Doğu Hint Adaları”nda başlayan bu roman, bir özgürlük savaşını genç ve zeki bir soylu olan Minke üzerinden ele alıyor. Avrupa eğitimiyle kendi kültürü arasında kalan Minke, yerli Cavalı bir kadın olan, küçük yaşta bir Hollandalıya cariye olarak satıldığı için kendisine ömür boyu Nyai diye hitap edilen güçlü, çalışkan Nyai Ontosoroh’un kızı Annelies’e âşık olunca, adaletsizliğe ve önyargılara karşı savaşı daha da derinleşir.

PRAMOEDYA ANANTA TOER

6 Şubat 1925 yılında günümüz Endonezya’sı, o zamanların Hollanda sömürgesi Hollanda Doğu Hint Adaları’nda doğdu. Soylu bir aileden gelen Pramoedya, Surabaya’daki okulundan mezun olmak üzereyken II. Dünya Savaşı güçlerinden Japonya, Surabaya’yı işgal etti. II. Dünya Savaşı’nda Müttefik Devletler blokunun Japonya’ya karşı kazandığı galibiyetin ardından Endonezya bağımsızlığını ilan etti ve Endonezya Ulusal Devrimi başlamış oldu. Batı Cava’da bir milis kuvvete dahil olan ve Jakarta’da konumlandırılan Pramoedya, kitaplarının yanı sıra Bağımsızlık hareketi için propaganda yazıları da kaleme aldı ve 1947 yılında Hollanda tarafından Jakarta’da tutuklanarak Hollanda’nın Endonezya’nın bağımsızlığını kabul ettiği 1949 yılına kadar hapis yattı. 1965 darbesinde Endonezya Komünist Partisi’yle bağlantıları olan bir edebiyat grubuna dahil olduğu için tutuklanan Pramoedya, Suharto hükümeti tarafından siyasi mahkûm olarak adlandırıldı ve tüm kitapları yasaklandı. Buru adasındaki tutukluluğu süresince yazması da yasaklanan Pramoedya, kitaplarını mahkûm arkadaşlarına sözel olarak aktararak üretimini sürdürdü. 1979 yılında hapisten çıkan Pramoedya, 1992 yılına kadar Jakarta’da ev hapsinde kaldı. Kitaplarını nihayet yazıya döken Pramoedya, bu kitaplarını da Buru Dörtlemesi adı altında topladı. Pramoedya Ananta Toer, 30 Nisan 2006’da diyabet ve kalp hastalıklarının, uzun süreli Kretek sigarası tüketiminin ve tutuklu yıllarında göğüs gerdiği istismarların nihayetinde, kızının evinde hayata gözlerini yumdu.

İNSANLARIN BU DÜNYASI

Pramoedya Ananta Toer

Ayrıntı Yayınları, 2024

Çeviri: Sevda Deniz Karali

416 s.