Geçmişe özlem hikayeleri

Serkan Parlak yazdı: “Neslihan Yiğitler, Her Şey Nasıl Bu Hâle Geldi?’deki öykülerde ilişkilerin çeşitli nedenlerle aksadığı ve koptuğu anlara gelecekten bakıyor, olup biteni hafızada kalan tortular aracılığıyla anı-hikâye formunu kullanarak anlamaya çalışıyor.”

Çeşitli mecralarda yayımlanan öykü, söyleşi ve kitap tanıtım yazılarından tanıdığımız Neslihan Yiğitler’in yeni öykü kitabı Her Şey Nasıl Bu Hâle Geldi? geçtiğimiz aylarda Kitap Saati Yayınları etiketiyle okurla buluştu.

Yiğitler’in öykülerinin merkez izleklerini kadın-erkek ilişkileri, aşk, engeller ve ihtimaller, arkadaşlık, dostluk, aile, gündelik hayat, ölüm, evlilik, nostalji, yoksulluk ve pişmanlıklar oluşturuyor. Yazar, insanın temel dertlerini öykü formuyla derinlikli biçimde görünür kılmaya çalışıyor. Çocukluk, ebeveynlik, modern toplumsal ilişkiler, kapitalist çalışma hayatı ve evlilik gibi tarihsel süreçte ortaya çıkmış yapıları günümüz insan hikâyeleri üzerinden geçmişe odaklanarak, nostalji aracılığıyla araştırıyor.

“Ayfer Altan’ın Son Fotoğrafı”nda markette eski sevgilisiyle karşılaşan kadın, birlikte oldukları eski günleri, ayrılma nedenlerini hatırlıyor ve tekrar bir araya gelme ihtimallerini araştırıyor. “Yanıt Beklerim”de ağabeyinin genç yaşta ölümünü hatırlayan anlatıcı kadın bir yandan İzmir sokaklarını arşınlarken öte yandan hafıza mekânları aracılığıyla geçmişini anımsıyor. “Karabiber Ağacı”nda yetişkin anlatıcı kadın, geçmişe giderek kuzeni ve sevgilisinin imkânsız aşklarına odaklanıyor. “O Smryna ki”de bir kral ve kraliçenin ölümcül efsanevi aşklarını geride kalan bir mektup sayesinde öğreniyoruz. “Bir Düğün Günü”nde edebiyat fakültesinde okuyan iki gencin ilişkileri, erkeğin bütün olumsuz davranışları ve düğün aşamasındaki psikolojik şiddet gösterisi eşliğinde, hayal kırıklıklarıyla ve kaybolmayan umutla yine de sürüyor. “Lodos”ta çocukluk arkadaşlıklarının aileler tarafından çeşitli endişelerle nasıl engellediğine bir kez daha şahit oluyoruz. “Beklenen”de muhtarın kızıyla köye yeni gelen papazın kızının masalsı dostluğuna bakıyoruz. “Binnaz”da taşıdığı duygusal yükler ve incelikli düşünceleri nedeniyle geleneksel değerler ile modern hayat çatışmasını yoğun biçimde yaşayan anlatıcı kadının bunalımlı halleri görünür oluyor. “Bir Baba Hindi”de ise ergenlik bunalımlarını taraftar kimliği edinerek ve bir işte çalışarak aşmaya çalışan bir ergenin taraftar grubu lideriyle olan sahici dostluğunu okuyoruz.         

Her Şey Nasıl Bu Hâle Geldi?'de yer alan farklı türden anlatıcı konumlarının kullanıldığı öykülerde, birinci tekil kişi -ben, kahraman- anlatıcı ön planda ve bu anlatıcı genellikle kadın. Okuduğumuz hikâyeler aracılığıyla anlatıcı kadının öyküden öyküye değişen çocukluk, gençlik ve yetişkinlik hallerine biraz daha yakından bakıyoruz. Anlatıcı kadın genellikle üzgün ve kederli çünkü temel derdi geçmişe özlem duygusu. Modern yaşamla ortaya çıkan gündelik yaşam ilişkilerine uyum sağlayamamış. Öte taraftan modern hayatla iç içe geçmiş geleneksel yaşama dair beklentileri de karşılayamamış, evlenmemiş mesela, çocuğu da yok. Aşkları, arkadaşlıkları ve dostlukları hep doyuma ulaşamadan kesintiye uğramış, bu nedenle mutsuz.

Kitaptaki öykülerde anı tarzında hikâye etme, özetleme, açık uçlu sonlar, yer yer şiirsellik ve geçmişe özlem belirgin biçimde ön planda. Geçmiş-şimdi-gelecek ilişkisinde odak noktası çoklukla geçmiş. Şimdinin ve geleceğin tortuları orada saklı çünkü. Doğa, kutsal kitaplar, efsaneler, mektuplar ve tabi ki İzmir eşliğinde kurgulanmış sıcak, samimi ve lezzetli hikâyeler yazıyor Yiğitler. Seçtiği anlatıcılar ise, işlevsel imgeler ve benzetmelerle dengelenen yalın-akıcı anlatım sayesinde ve açık uçlu sonlar üzerinden hem okurun dikkatini sınıyor hem de onu karşısında varsayarak konuşur gibi yakın bağlar kurmak için çaba sarf ediyor. 

Neslihan Yiğitler, Haydar Ergülen’in onu tanıtırken söylediği gibi; ‘Şair kumaşı olan bir öykücü’. Daha ilk öyküden karşımıza çıkan fotoğrafla, yaşamın karanlık yanından çıkardığı duyguların size, tanıdığınız birine ait olduğunu görüp takip edeceksiniz.

HER ŞEY NASIL BU HALE GELDİ?

Neslihan Yiğitler

Kitap Saati Yayınları, 2024

Tür: Öykü

128 s.