Homo demonus üzerine antropolojik serzenişler
"Tayfun Atay, Yeryüzüne Ölümü İndirdik Gülüm! adlı kitabında, gidişatın 'Homo Deus'a değil, 'Homo Demonus'a; tanrılaşmaya değil, şeytanlaşmaya doğru olduğunu öne sürüyor."
İnsan türünün 21. yüzyılda Homo sapiens olmaktan “Homo Deus”a dönüşerek tanrısallık mertebesine ulaşacağı öngörüsü çok ilgi çekmiş, çok ses getirmiş, çok “satmıştır”. Bu kitapta ise Tayfun Atay, daha önce çıkmış kitabı Doğadan Duaya: İnancı Gözlemlemek ile aynı doğrultuda bu öngörüyü sorunsallaştıran bir perspektiften hareket ederek gidişatın “Homo Deus”a değil, “Homo Demonus”a; tanrılaşmaya değil, şeytanlaşmaya doğru olduğunu öne sürüyor.
İnsanın kâr-büyüme-kalkınma “zehrini” zihinlere zerk etmiş kapitalizmin terkisinde ve onun jeolojik- felaket adı olan “Kapitalosen”de çevrekıyımdan türcülük ve ırkçılığa kadar nasıl “demonik” (şeytanî) bir varlık haline geldiğini işaret ederek…
Bu bakımdan Trump’tan Putin’e en tipik küresel-politik figürlerin pratiklerinden, popüler kültür ve sosyal medyada karşımıza çıkan figürlere, filmlere, simge ve temsillere uzanan izlekte “Homo Demonus”un suretini belirginleştirmeye gayret ederek…
Ve “Yeryüzüne ölümü indirme” yolunda pervasızca ilerleyen insanlığın tek çıkış yolunun insan-merkezci bakış açısından “çevre-merkezci”, yani çevreyi önleyen bir bakış açısına yönelmek olduğunun, tüm olumsuz/ümit kırıcı verilere rağmen bir kez daha, inatla altını çizerek…
Tayfun Atay, 1962 Ankara doğumlu. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’nde Antropoloji öğrenimi gördü. Aynı üniversitede yüksek lisansını tamamladı. Londra Üniversitesi Doğu ve Afrika Çalışmaları Okulu’nda (SOAS) yüksek lisans ve doktora yaptı. Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Halkbilim (Etnoloji) Bölümü ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalıştı, dersler verdi. 2003- 2004 yılları arasında Can Dündar’la Milliyet gazetesi bünyesinde haftalık Popüler Kültür ekini çıkardı. 2006’dan itibaren BirGün, T24 ve Radikal’deköşe yazarlığı yaptı. Batı’da Bir Nakşi Cemaati / Şeyh Nâzım Kıbrısî Örneği (1996), Din Hayattan Çıkar / Antropolojik Denemeler (2004), Yaşasın Meşhuriyet Çağı / Popüler Kültürden Kitle Kültürüne Türkiye İzlenimleri (2005), Göl ve İnsan / Beyşehir Gölü Çevresinde Doğa-Kültür İlişkisi Üzerine Antropolojik Bir İnceleme (2006), Türkler Kürtler Kıbrıslılar / İngiltere’de Türkçe Yaşamak (2006), Çin İşi Japon İşi / Cinsiyet ve Cinsellik Üzerine Antropolojik Değiniler (2012), A Muslim Mystic Community in Britain / Meaning in the West and for the West (Britanya’da Müslüman Bir Mistik Cemaat / Batı’da ve Batı İçin Anlam) (2012) kitaplarını yazdı. Halen Cumhuriyet gazetesi yazarı. Meltem Can’ın babası.
YERYÜZÜNE ÖLÜMÜ İNDİRDİK GÜLÜM!
Tayfun Atay
Oğlak Yayınları, 2022
Tür: Deneme
176 s.
