Bir parça ekmeğe ulaşmak için çamaşır kolalamak, dikiş dikmek, gemilere yük taşımak, dilenmek

Latin Amerika'nın usta kalemlerinden Jorge Amado, Alınteri adlı romanında, tek göz odalarında aynı yokluğu paylaşanların ortak yaşam alanı Pelourinho Yokuşu 68 numaranın sakinleri üzerinden uzunca bir dönemin ve koca bir coğrafyanın röntgenini çekiyor.

Sömürge döneminden kalma eski binanın çinko damlarını, kırık dökük kiremitlerini kızdıran güneş, içerideki pis havayı daha da yoğunlaştırıyor; ter, kan ve sidiğin ağır kokusu sıcak havada nefes almayı dahi güçleştiriyor... Bir parça ekmeğe ulaşmak için gün boyu çamaşır kolalamak, dikiş dikmek, gemilere yük taşımak, dilenmek, bedenlerini satmak zorunda olanlar; yarınsız ve mülksüzler, karınlarını doyurabilmek için her gün yeniden dalıyorlar hayat kavgasına... Açlığın, çaresizliğin, bitin pirenin farenin, hastalık ve sefaletin eksik olmadığı bu kavgaya, elbette insanın olduğu her yerdeki gibi şarkılar, danslar, aşklar ve mavralar eşlik ediyor.

Boş kaynayan tencerelerin tıkırtılarına ve veremli öksürüklere patlamakta olan grevlerin sloganları, zengin nişanlı düşleri kurduran ucuz melodramlara anarşistlerin bildirileri karışıyor. Böylelikle bu ortak geleceksizlikten kurtuluşun yol haritası da giderek şekilleniyor. Sınıflar ortadan kalkmadığı sürece güncelliğini yitirmeyecek Alınteri, ilk kez Türkçede.

Jorge Amado 1912’de Brezilya'da doğdu. Bir kakao plantasyonunda büyü­dü, Salvador’da bir Ciz­vit okulunda okudu. Kakao plantasyonla­rını konu alan ilk üç yapıtında, göç­men siyahlar, melez­ler ve yoksul beyazların ya­şadığı sömürü ve sefaleti yansıttı. Halk destanlarının ilkel görkemini ta­şıyan Kızgın Top­rak (1942) bu yapıtlarının en iyisiydi. 1930’da ga­zeteciliğe başla­yan Ama­do, edebiyatın yanı sıra radikal siyasetle de doğrudan ilgilendi. 1935’te tu­tuklandı ve siyasi etkinlikleri yüzünden sık sık ül­ke­­den sü­rül­dü; yapıtlarının çoğu Brezilya ve Por­te­kiz’de ya­sak­­lan­dı. 1946’da Bre­zil­ya Ko­mü­nist Partisi milletvekili ola­­rak Ku­rucu Meclis’e seçildi. Ro­manlarında çoğunlukla Bahia kent y­a­şamını, özellikle de çe­şitli et­nik gruplardan oluşan yok­sul sınıfları be­tim­le­di. Tar­çın Kokulu Kız (1958) ve Dona Flor ve İki Ko­cası (1966) ad­lı ya­pıt­larındaki yergi, Amado’nun siyasal tutu­mu­nu ortaya koyar. Diğer önemli yapıtları ara­sında Mucizeler Dük­kânı, Son­suz Topraklar, Gecenin Çobanla­rı, Ölü Deniz ve Te­re­za Batista sa­yı­la­bi­lir. Amado, 2001’de Bre­zil­ya’nın Salvador kentinde öl­dü.

ALINTERİ

Jorge Amado

Sel Yayınları, 2023

Çeviri: Şehsuvar Adil

Editör: Işık Ergüden

Tür: Roman

152 s.