Kapitalizmin yükselişi, bedenin bir direniş alanı hâline gelişi, kadınların anlatılmayan hikâyesi

Silvia Federici, modern klasiklerden biri hâline gelmiş bu abidevi kitabında, okura bambaşka bir tablo sunuyor. Cadı avlarının, akıldışı korkuların yol açtığı dizginsiz bir deliliğin uç noktası olmadığını, o sıralar yeni oluşan kapitalist düzenin acımasız ve katı mantığının tamamen "akılcı" ve hesaplanabilir bir sonucu olduğunu gözler önüne seriyor.

Tarihe "Cadı Avı Çağı" olarak geçen karanlık dönem, genellikle filmlere ve romanlara konu olmuş, popüler kültürün bir parçası hâline gelmiş Salem cadılık davaları aracılığıyla bilinir. Oysa okyanusun karşı yakasında yürütülen Salem davaları, aynı dönemde Avrupa'da yaşanan kıyıma kıyasla hikâyenin sadece çok küçük bir parçasıdır. Avrupa tarihinin yaklaşık 300 yıllık bir dilimine damgasını vurmuş cadı avı çılgınlığı, doğal, iktisadi ve toplumsal koşullarda meydana gelen ani değişimlerin, kimlik bunalımlarının ve ötekine yönelik müzmin düşmanlığın küçük bir kıvılcımla kitlesel bir histeriye dönüşüp Avrupa’yı en ücra yerlerine kadar küle çevirdiği bir yangının adı hâline gelmiştir.

Topraksız bırakılan köylülerin isyanlarından kadın bedeninin işgücünü üreten bir kuluçka makinesi olarak görülüp kadının ev işlerine mahkûm edilmesine uzanan süreçte cadı avlarının kadınları değersizleştirmek, şeytanlaştırmak, onların toplumsal güçlerini ellerinden almak için başlatılmış planlı ve meşum bir girişim olduğunu haykırıyor. Cadıların yok olduğu işkence odalarında, kazıklarda, burjuvanın kadınlık ve eve bağlılık ideallerinin nasıl filizlendiğini anlatıyor. Toplumsal çalkantıların, açlığın, kıtlığın ve salgın hastalıkların tam ortasında, toplumlar çökerken kapitalizmin yükselişinin, bedenin bir direniş alanı hâline gelişinin, kadınların anlatılmayan hikâyesinin izini sürüyor.

Silvia Federici İtalyan feminist aktivist, yazar ve akademisyen (d. 1942). Buffalo Üniversitesi’nde felsefe öğrenimi gördü. 1972’de Uluslararası Feminist Kolektif’in kurucularından biri oldu, bu örgütlenmeyle Ev İşi İçin Ücret kampanyasını yürüttü. Bir süre Nijerya’da akademik faaliyetlerde bulunduktan sonra 1990 yılında Afrika’da Akademik Özgürlük Komitesi’nin kuruluşuna destek verdi. 1995’te Radikal Felsefe Birliği’nin kuruluşuna katılarak ABD’de idam cezasının kaldırılması için çalışmalar yaptı. 1987 ile 2005 yılları arasında New York’taki Hofstra Üniversitesi’nde kadın çalışmaları ve siyaset bilimi alanlarında çalıştı. Felsefe, feminist teori, eğitim ve kültür üzerine hayatı boyunca birçok makale ve kitap yayımladı. Başlıca Eserleri: Sıfır Noktasında Devrim Ev İşi, Yeniden Üretim ve Feminist Mücadele (2012), Cadılar, Cadı Avı ve Kadınlar (2018), Tenin Sınırlarının Ötesine (2020), Ücret Patriyarkası: Marx, Toplumsal Cinsiyet ve Feminizm Notları (2021).

CALİBAN VE CADI

Silvia Federici

Fol Kitap, 2023

Çeviri: Öznur Karakaş

344 s.