Umberto Eco’nun labirentinde bir fener: Gülün Adı ve Ortaçağ

Umberto Eco’nun başyapıt olarak görülen Gülün Adı romanı; tarihsel bağlamı, felsefi derinliği ve edebi incelikleriyle Yelda Gürlek'in son çalışmasında yeniden irdeleniyor.

Kafka Kitap’tan çıkan "Gülün Adı ve Ortaçağ" edebiyat ve tarih tutkunlarını ortaçağ manastırlarının gizemli koridorlarında bir yolculuğa davet ediyor.

Umberto Eco’nun edebiyat tarihine damga vuran başyapıtı "Gülün Adı" Ortaçağ’ın düşünsel dünyasını, dini tartışmalarını ve bilgiye dair bitmeyen arayışlarını işleyen çok katmanlı bir metin. 14. yüzyıl İtalya’sında bir Benediktin manastırında geçen esrarengiz cinayetlerin izini süren ve 1980 yılında yayımlanan roman, yalnızca bir polisiye kurgu değil; aynı zamanda ortaçağ Avrupası’nın dinsel, siyasi ve entelektüel çalkantılarını, skolastik felsefeyi ve postmodern anlatının inceliklerini ustalıkla harmanlayan bir başyapıt. Kitabın zengin sembolizmi, yoğun tarihsel referansları ve felsefi derinliği, onu edebiyat dünyasında eşsiz kılıyor. Bu derinlikli romanı daha iyi kavramak isteyen okurlar için Yelda Gürlek’in kaleme aldığı “Gülün Adı ve Ortaçağ”, Kafka Kitap etiketiyle raflardaki yerini aldı.

Eser, Eco’nun romanını Ortaçağ’ın düşünsel arka planını, teolojik tartışmalarını ve dönemin kültürel atmosferini erişilebilir bir dille sunuyor. Böylece “Gülün Adı”, yalnızca bir okuma deneyimi olmaktan çıkıyor, tarih, felsefe ve edebiyat arasında açılan geniş bir tartışma alanına dönüşüyor.

Yelda Gürlek’in “Gülün Adı ve Ortaçağ” adlı çalışması, Umberto Eco’nun romanını anlamayı kolaylaştıran bir rehber olmanın ötesine geçiyor; aynı zamanda okurları Ortaçağ Avrupası’nın büyüleyici dünyasına davet eden bir tarih ve kültür yolculuğu sunuyor. Kitap, Eco’nun eserindeki karmaşık temaları ve alt metinleri sade, anlaşılır ve akıcı bir dille açığa kavuştururken, 14. yüzyıl Avrupası’nın siyasi çalkantıları, Papalık ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasındaki çekişmeler ve manastır yaşamının detayları, romanın geçtiği dönemin ruhunu yansıtacak şekilde açıklanıyor.

"Gülün Adı"nın Sırlarını Çözmek

“Gülün Adı ve Ortaçağ”da, Eco’nun romanın temelini oluşturan teolojik tartışmalar, skolastik felsefe, Aristoteles’in etkisi ve dönemin entelektüel çatışmaları, sade bir dille okura sunuluyor. Romanın polisiye kurgusu, postmodern anlatı teknikleri ve sembolizmi, Eco’nun edebi dehasını ortaya koyacak şekilde irdeleniyor. Kitap, “Gülün Adı”nı ilk kez okuyacaklar için bir giriş rehberi sunarken, romanı daha önce okumuş olanlara yeni bakış açıları ve derinlemesine bir anlayış kazandırıyor.

Gürlek, İtalyanca çevirilerindeki uzmanlığını ve ortaçağ tarihine olan tutkusunu bu eserde birleştirerek, Eco’nun romanını hem akademik çevreler hem de genel okur kitlesi için erişilebilir kılıyor. Kitap, yalnızca “Gülün Adı”nı anlamakla sınırlı kalmıyor; aynı zamanda ortaçağ Avrupası’na, onun entelektüel mirasına ve edebiyatın tarihle kesişimine ilgi duyanlar için de zengin bir kaynak sunuyor.

Yelda Gürlek

Yelda Gürlek, İtalyanca edebiyat çevirileriyle Türkiye’de geniş bir okur kitlesi tarafından tanınan bir çevirmen ve araştırmacı. 1967’de Ankara’da doğdu. A.Ü. DTCF İtalyan Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu, aynı fakültede doktora tezini Umberto Eco üzerine hazırladı. ODTÜ, Yeditepe ve Bahçeşehir üniversitelerinde okutman olarak İtalyanca dersleri, Galileo Galilei ve IMI İtalyan liselerinde İtalyan edebiyatı dersleri verdi. Edmondo de Amicis, Dino Buzzati, Giorgio Bassani, Umberto Eco, Niccolò Ammaniti, Carlo Cassola, Paolo Cognetti, Gianni Rodari, Guido Sgar­doli, Sveva Casati Modignani, Stefano D’Anna ve Maria Venturi’nin kitaplarını İtalyancadan Türkçeye çevirdi.

Arka Kapak Yazısından

Umberto Eco’nun dünyanın her köşesinden yüzbinlerce okura ulaşan Gülün Adı adlı yapıtı, sadece bir polisiye roman mıdır, yoksa Eco’nun ortaçağ ve Hristiyanlık namına tüm bilgi ve birikimini bize sunduğu bir tarihçe mi?

Gülün Adı, tüm edebiyat çevrelerinin de kabul edeceği üzere okunması her zaman güç bir eser olarak anılagelmiştir; eğer ortaçağ ve Hıristiyanlıkla ilgili okumalarımızda eksikler varsa bizim için boşluklarla dolu bir macera olmaktan öteye gidemez. Halbuki Gülün Adı, aynı zamanda önemli bir tarihi roman ve postmodernizmin de seçkin bir örneğidir. İtalyancadan yaptığı onlarca nitelikli çeviriyle edebiyat dünyası ve okurlarının yakından tanıdığı Yelda Gürlek’in titizlikle araştırıp kaleme aldığı bu eser, Gülün Adı'nı tüm alt metinleriyle, rahatça anlayarak okumanızı sağlayacak bir rehber olma niteliği taşıyor.

GÜLÜN ADI VE ORTAÇAĞ

Yelda Gürlek

Kafka Kitap, 2025

228 s.