Knausgaard'ın denemeleri Türkçede!

Uluslararası edebiyat fenomeni Karl Ove Knausgaard 'İstemsiz’ adı altında toplanan denemelerinde yazmanın doğasını araştırıyor ve neden yazdığını açıklıyor.

Knausgaard edebiyattan felsefeye, güncel sanattan sinemaya, yazma pratiklerinden yazarın yaratıcı özgürlüğüne uzanan bu denemelerinde de romanlarına benzer bir üslupla son derece şahsi konuları evrensel meselelerle bir araya getiriyor. Anselm Kiefer'in resimlerinde mitlerin işlevini, Francesca Woodman'ın fotoğraflarını nasıl kavradığımızı, Cindy Sherman'ın fotoğraflarında insan bedenini nasıl kullandığını sorgulayan; Ingmar Bergman'ın defterlerindeki kısacık bir nottan yola çıkarak Fanny and Alexander gibi bir başyapıtı yaratmasının kendisini nasıl büyülediğini anlatan Knausgaard, temelde sanatın dünyayı kavrayışımızı değiştirebildiği sürece işlev kazandığına odaklanıyor.

Editörüyle ilişkisinden, yazarın hangi konuları yazıp hangilerini yazamayacağını söyleyenlerin yazma özgürlüğünü nasıl kısıtladığına, kuzey ışıklarından Roberto Bolaño’nun 2666''sına, Flaubert'in Madame Bovary'si bugün yayımlansaydı nasıl karşılanırdı sorusuna, Knut Hamsun'un zamanla yön değiştiren duygusallığına yer veren İstemsiz, Knausgaard'ın dünyayı yorumlama çabasının bir ürünü gibi görünüyor.

Arka Kapaktan:

Yazmak bir şeyin erişilebilir olmasını, ortaya çıkmasını sağlamaktır. Ortaya çıkanlar, insan ruhunda ve dünyada değinilmeyen pek bir yer kalmadığına göre zaten bilinen şeyler olabilir, fakat kendilerini savunmadan, bir tür güven duyarak ortaya çıkmak zorundadırlar. Tıpkı bahçedeki kirpiler gibi: İki kirpi var ve onları kendi başlarına oldukları biçimde görmek istiyorsam sandalyede kımıldamadan oturarak alaca karanlığı beklemek zorundayım, akşamları saklanma yerlerinden çıkıyorlar ve kımıldamazsam yanıma kadar geliyorlar. Onlar beni görmüyor, ben onları görüyorum. Bunun tersi de olabiliyor, bahçenin karanlığında yürürken farkında olmadan birine çarpıyorum, top biçimini alan hayvan taşların üzerinde yuvarlanıyor. İlk yöntem, kımıldamadan oturup onların gelmesini ve görünür olmasını beklemek romana özgü düşünce biçimidir; öteki, yani karanlıkta birine çarpmak ise şiirlerin veya öykülerin mantığıdır. İki durum da istemsiz gerçekleşir.

İSTEMSİZ Karl Ove Knausgaard

Çeviren: Haydar Şahin

Monokl Yayınları

2021, 100 s.