“Yunan mitlerini neden kadınları merkeze alarak yeniden anlatıyoruz ki?”

İokaste’nin Çocukları eseriyle tanınan yazar Natalie Haynes, Pandora’nın Küpü’nde bu kabuklaşmış kalıbın nasıl farklı formlara büründüğü ve bürünebileceği üzerine ayrıntılı, akıcı bir sorgulamaya girişiyor, perspektifi bu kadınlar üzerinden baştan kurmayı deniyor.

Tarihi kazananların yazdığı söylenir, anlaşılan mitoloji için de durum pek farklı değil. Kabul görmüş anlatıya bakılırsa mitolojik kahramanlar hemen her daim erkek ve daima haklılar. Dünyamızdaki tüm kötülüklerin kökeninde de söz dinlemez bir kadın bulunuyor: Pandora.

Gelgelelim iş Pandora’yla bitmiyor. Popüler mitolojik anlatıların hepsinde gölgelere itilmiş, arzulanan fakat tehlikeli ve kötü niyetli karakterlere sığdırılmaya çalışılan bir kadın imgesi mevcut. Helene, Medusa, İokaste, Medeia…

Ve Pandora kocasının sözünü dinlemeyip küpün kapağını açarak kıtlıktan savaşa, zulümden vebaya ne kadar kötülük varsa insanlığın başına bela etti. Bize anlatılan bu.

“Çünkü kadınlar da aynı adı batasıca hikâyenin içinde. Neden hikâyeyi onlardan da duymak istemeyelim?”

Natalie Haynes bir yazar ve yayıncı ve - Washington Post'a göre - bir rock yıldızı mitologu. İlk romanı The Amber Fury, önceki kitabı The Ancient Guide to Modern Life gibi Atlantik'in her iki yakasında da büyük beğeni topladı. İkinci romanı Jocasta'nın Çocukları 2017'de yayınlandı. Truva Savaşı'nı yeniden anlattığı Bin Gemi, 2019'da yayınlandı. 2020'de Kadınlar Kurgu Ödülü için kısa listeye girdi. Birçok dile çevrildi. En son kurgusal olmayan kitabı Pandora's Jar: Women in the Greek Myth Ekim 2020'de yayınlandı ve New York Times en çok satanlar listesinde 2 numaraya ulaştı. Medusa hakkındaki romanı Taş Kör Eylül 2022'de yayınlandı ve Margaret Atwood beğendi. Neil Gaiman da öyle. Cambridge'den Chicago'ya ve Auckland'a kadar üç kıtada klasik dünyanın modern önemi hakkında konuştu. Guardian için yazıyor. BBC Radio 4'e düzenli olarak katkıda bulunuyor: Natalie Haynes Klasikler için Stands Up adlı programının sekiz dizisi Radio 4'te yayınlandı: tüm diziler şu anda BBC Sounds'ta mevcut. 2023'te 9. seriyi yapacak.

PANDORA'NIN KÜPÜ

Natalie Haynes

İthaki yayınları, 2023

Çeviri: Hilal Dikmen