Mantarlar yaşamı, zihnimizi ve geleceğimizi nasıl değiştirir?

Merlin Sheldrake, 23 dile çevrilip kısa sürede bir doğabilim klasiğine dönüşen kitabı Saklı Dünya’da, neredeyse bütün canlı sistemleri destekleyen mantarların yaşamlarına büyüleyici bir yolculuğa çıkarıyor bizleri.

Canlılar dünyasındaki yaşam formlarından biri öyle garip ve muhteşemdir ki bizi yaşamın işleyişi üzerine yeniden düşünmeye zorlar.

Ne bitki ne de hayvanlar. Yerde, havada, vücudumuzda yaşıyorlar. Kimisi mikroskobik boyutlarda, kimisi şimdiye dek kaydedilmiş en büyük organizma. Karasal yaşam, bu canlıların kayaları parçalamasıyla başladı. Ekmek, alkol ve bazı ilaçları bahşederek insanlık tarihini şekillendirdiler. Uzayda yaşayabilecek ya da nükleer radyasyonun ortasında serpilebilecek kadar dayanıklı, davranış manipülasyonuyla bazı hayvanları felakete sürükleyebilecek kadar becerikli, atmosferin içeriğini –ve belki de geleceğimizi– değiştirebilecek kadar kudretliler.

“Wood Wide Web” denen ağlar sayesinde bitkileri birbirine bağladıklarının keşfedilmesiyle ekosistemleri anlama biçimimizi, beyinleri olmadığı halde problem çözebildiklerinin anlaşılmasıyla da geleneksel “zekâ” tanımlarını değiştiren mantarların, gerek yaşadığımız gezegeni gerekse zihin ve davranışlarımızı anlamanın anahtarı olduğunu gösteriyor. Mantarları daha yakından tanıdıkça pek çok şeyin ancak onlarla anlam kazandığını fark ediyoruz.

Merlin Sheldrake, bitki bilimleri, mikrobiyoloji, ekoloji ve bilim tarihi ve felsefesi alanlarında geçmişi olan bir biyolog ve yazardır. Doktora derecesi aldı. Smithsonian Tropikal Araştırma Enstitüsü'nde doktora öncesi araştırma görevlisi olduğu Panama'daki tropik ormanlardaki yeraltı mantar ağları üzerindeki çalışmaları nedeniyle Cambridge Üniversitesi'nden tropikal ekoloji bölümünden Dr. Amsterdam Vrije Üniversitesi'nin araştırma görevlisidir, Yeraltı Ağlarını Koruma Derneği (SPUN) ile birlikte çalışır ve Mantar Vakfı'nın danışma kurulunda yer alır. Merlin'in araştırmaları, mantar biyolojisinden Amazon etnobotaniğinin tarihine, rezonans sistemlerinde ses ve biçim arasındaki ilişkiye kadar uzanmaktadır. Hevesli bir bira üreticisi ve mayalayıcı, insanlarla insandan daha fazlası organizmalar arasında ortaya çıkan ilişkilerden etkileniyor. Müzisyen olup piyano ve akordeon çalmaktadır.

SAKLI DÜNYA

Merlin Sheldrake

Domingo Yayınevi, 2022

Çeviri: Şiirsel Taş

Tür: Popüler Bilim

384 s.