Tolstoy ve Dostoyevski tanışıyorlar mıydı?

"Gelelim asıl soruya, dünya edebiyatının iki muhteşem yazarı, Dostoyevski ve Tolstoy, aynı dönemde yaşadıklarına göre, tanışıyorlar mıydı? Hiç, şöyle oturup da edebiyattan, birbirlerinin eserlerinden konuşmuşlar, günümüz edebiyatçıları gibi zamane yazarlarının dedikodusunu yapmışlar mıydı?" Mahir Ünsal Eriş, dünya edebiyatına damga vuran iki büyük yazarın nasıl da bir türlü bir araya gelemediklerinin gerçek hikayesini anlatıyor!

Mahir Ünsal Eriş

Dünya Kupası nedeniyle milyonlarca insanın gözünün Rusya’da olduğu şu günlerde* ben de sözü Rusya’ya getirmek istiyorum. Ama futboldan ya da Dünya Kupası’ndan değil de biraz edebiyattan bahsedeceğim. Aslında daha doğrusu edebiyatın magazin kısmından.

Rus edebiyatından ziyade, yarattıkları değerlerle dünya edebiyatının en büyük yazarları arasına girmiş iki isim var. Fyodor Mihayloviç Dostoyevski ve Lev Nikolayeviç Tolstoy. Bu iki muhteşem yazarın etrafında okurların Dostoyevski’ciler ve Tolstoy’cular olmak üzere ikiye ayrıldıklarını, takım tutarcasına saflaştıklarını biliyoruz. Teşbihim kabahat sayılmazsa, lafı futbolla açtığım için söylüyorum, Ronaldo’cular ve Messi’ciler gibi. İnsan, ister istemez birine daha yakın hissediyor kendini.

Tanrı’nın bu çağda Rusya’ya edebiyat konusunda biraz cömert davrandığını da kabul etmek gerek. Tolstoy ve Dostoyevski’nin aynı çağda yaşamış olması bir yana, bugün Rus edebiyatı dediğimizde aklımıza gelen Çehov, Turgenyev, Gonçarov, Gogol, Puşkin, Lermontov gibi isimler hep, üç aşağı beş yukarı, bu dönemde yaşamışlar. Peki, gelelim asıl soruya, dünya edebiyatının iki muhteşem yazarı, Dostoyevski ve Tolstoy, aynı dönemde yaşadıklarına göre, tanışıyorlar mıydı? Hiç, şöyle oturup da edebiyattan, birbirlerinin eserlerinden konuşmuşlar, günümüz edebiyatçıları gibi zamane yazarlarının dedikodusunu yapmışlar mıydı?

Kısa cevap: maalesef hayır.