Anlamaya dair hep yeniden başlayan bir yolculuk

Evrim Sayın, Esra Uygun'un çizimlerinin eşlik ettiği Murat Moroğlu'nun Bir Varlıkmış Bir Yoklukmuş adlı kitabı üzerine yazdı: "Ben ne yapıyorum şu anda ve niye? diyebilmek bir yetişkin için zorken çocuklara sesleniyor Moroğlu ve “Haydi başlayalım o zaman." diyor."

Evrim Sayın

"Siz hiç yaşamı keşfetmeye çalıştınız mı?" Murat Moroğlu, bu çok kıymetli soruyu sorarak başlıyor kitabına. Timaş Çocuk tarafından okura sunulan Bir Varlıkmış Bir Yoklukmuş, bir sorunun peşinden giderek katman katman açıyor hayatı çocuklara. Okura, Esra Uygun'un masalsı çizimleri eşlik ediyor.

Yaşamın anlamını sorgulamak, bunun için mesai harcamak, gündelik hayatın koşturmacasında bir an durup "Ben ne yapıyorum şu anda ve niye?" diyebilmek bir yetişkin için zorken çocuklara sesleniyor Moroğlu ve “Haydi başlayalım o zaman." diyor. Onları cesaretlendirerek başlamayı tercih ediyor. Çocukların bu cesarete gerçekten ihtiyacı var çünkü yaşamın anlamının peşine düşmek, çoğunlukla bir yetişkin özelliği olarak görülüyor. Halbuki Moroğlu'nun da kitabında bahsettiği keşif ve merak; anlam verme, anlamlandırma ihtiyacıyla yan yana düşüyor.

Nedense keşif ve merak süreçlerini bir yetişkinden çok bir çocukla anmayı tercih ediyorum. Bitmeyen projeler, tamamlanması gereken işler, büyürken edinilen ön yargılar, taşınması gereken yükten daha fazlası, asla durdurulamayan zaman derken yetişkinler, meraklarını sürekli dürtmek zorunda kalıyor. Eğer orada olup olmadıkları yoklanmazsa kolayca kaybolup gidebilirler. Çocuklarsa tüm bunlardan azadeler ve zaten her güne meraklarıyla başlayarak yaşayacakları her günü bir keşif günü ilan ediyorlar. Bu yüzden eminim ki çocuklar, bu kitapla birlikte Moroğlu'nun çağrısını ön sıralardan kucaklayacaklardır.

Bölümler halinde ilerleyen bu eser, temelde varlığa ve yokluğa dair sorular soruyor. Doğa, insanlar ve yaşamla ilgili birçok sorunun yanında var olmanın ve yok olmanın kendisini de irdeliyor. Sanki sona ulaşmak ve yanıtları bulmak, soruların kendisi kadar önemli değil yazara göre. Sonuçta başlayınca yola çıkılacak, yola çıkınca gittikçe artan merakla birlikte türlü türlü keşifler de başlayacak. Çocuklar için en önemlisi de bu yolculuk işte.

Ayrıca keşif süreci duyularla anlamlı ve bir bütün. Moroğlu, fark etmeye giden bu süreçte duyulardan yararlanıyor. Kitabın beş bölümü, bu duyulara ayrılmış. Bu vesileyle bir çocuğun yolculuğunu "kendini bulma", "kendisi olma" sürecine de dönüştürüyor yazar. Yazar; bu kitabı okumaya başlayan çocuklar kitaplarla, resimlerle, yapılarla, akan derelerle, rüzgarla birlikte salınan kavak ağaçlarıyla, yağmur damlalarıyla, toprak kokusuyla, boynundaki ben'iyle, kendi yüzüyle, kaktüs yüzeyiyle, bir köpeğin yumuşak tüyleriyle, senenin ilk portakalıyla, sıcak yaz günlerindeki dondurmayla hiç değilse yaşadıklarını hissetsinler diye onları küçük şeylerin büyüklüğüne, büyüsüne davet ediyor.

Her keşif kendi hayallerini barındırıyor içinde. Bir ormana varmadan önce, bir seyahate çıkmadan önce, bir kitaba başlamadan önce, bir filmi izlemeden önce, bir icat yapmadan önce planlar hazırlıyoruz. Hazırladığımız planlar kurduğumuz hayallerin yansıması oluyor. Peki her zaman hayal kurmaya devam ediyor mu insan? Hiç mi yalpalamıyor, yorulmuyor, üzülmüyor, çaresiz hissetmiyor? Yazar, bu gerçekle de tanıştırıyor çocukları: Bazen her şey yok oluverir ya da biz öyle hissederiz. Ne kurduğumuz hayalleri hatırlayabilir ne de yenileriyle karşılaşabiliriz. Ama bazen öyle olur işte, ne yapmalı peki? Ne yapmalı da yeniden hayal kurmalı, merak etmeli, soru sormalı, anlama varmalı, mutlu olmalı?

Yetişkinler çocuklarının, çocuklar umutlarının elinden tutup bir yolculuğa çıkacak bu kitapla. Umudu yitirdiğinde, hayata dair isteklerinin yok olduğunu düşündüğünde, hayallerinin üstü sen göremeyesin diye kara kalemle çizildiğinde "gökyüzüne sarılmak isteyen insanlar" olduğunu hatırla! Böylece yeni yolculuğuna yeniden "Merhaba!" diyebilirsin. Peki "İnsan gökyüzüne sarılabilir mi?"

BİR VARLIKMIŞ BİR YOKLUKMUŞ

Murat Moroğlu

Resimleyen: Esra Uygun

Timaş Çocuk, 2022

64 s.