İklim krizinin damgasını vurduğu yüzyılımızda doğayla yeni bir irtibat noktası

1911 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi yazdığı tiyatrolar kadar kaleme aldığı denemeleriyle de meşhur Maurice Maeterlinck’in Çiçeklerin Zekâsı ile diğer bitkisel tefekkürlerini biraraya getiren bu derleme, iklim krizinin damgasını vurduğu yüzyılımızda doğayla yeni bir irtibatı kurmak için yeni imkanlar sunuyor.

“Bize oldukça sakin ve alelade görünen bu bitki dünyasının, sessiz, oluruna bırakılmış, itaatkâr ve hürmetli görünümünün altında kadere karşı ateşli ve müzmin bir isyan yatıyor.”

Bitkilerin bin yıllardır geçirdiği değişimlerin, tüm hayvanlardan ve insanlardan önce yaşamış olmalarının getirdiği bilgeliği anlatacak terimleri arıyor Maeterlinck. Bitki dünyasının dünyaya çok sonradan dahil olan insanlarla kurduğu bağları keskin ve canlı tasvirlere ortaya koyan kitap insanlığın merkezinde olmadığı, insan-merkezciliğin hüküm sürmediği bir alternatif sunuyor. Batı düşüncesini tanımlayan Kartezyen tahakkümü aşan yeni bir alternatifin başlangıçları bu satırlarda filizleniyor. Maeterlinck, çiçeklerin dehasından istifade edebilmek için onların mükemmele yakın ilişki ve iletişim ağlarına, insan deney ve icatlarından çok daha ustalıkla gerçekleştirdikleri atılımlara yakından bakmaya çağırıyor.

Maurice Maeterlinck 1862'de Gent'te doğmuştur. Kariyerine avukat olarak başlamışsa da sonrasında tamamen edebiyata yönelmek üzere mesleğini terk etmiştir. Sembolizm akımının önde gelen temsilcilerinden biri olan Maeterlinck şiir, deneme ve oyun türünde yazılar kaleme almış ve 1911 yılında Nobel Edebiyat ödülüne layık görülmüştür. Eserlerindeki zengin hayal gücü ve şiirsellikle ön plana çıkan Maeterlinck, genellikle ölüm ve hayatın anlamı gibi temaları işlemiştir. Ağırlıklı olarak sembolist öğeler içeren ilk şiir kitabı Serrer Chaudes ile edebiyat dünyasında yer edinen Maeterlinck, daha sonra Octave Mirbeau tarafından Shakespeare düzeyinde bir eser olarak yorumlanan ilk oyunu Princesse Maleine ile Fransa'da büyük bir şöhret yakalamıştır. Melodram türünde yazdığı Pélleas et Mélisande isimli oyunu ise tiyatroda sembolizmin zirvesi olarak değerlendirilmiştir. İlerleyen dönemlerde düz yazı türünde felsefe, mistisizm, gizcilik ve doğa sevgisinin iç içe geçtiği La Vie des Abeilles, L'intelligence des Fleurs gibi eserler vermiştir. 1932'de Belçika Kralı tarafından kont unvanı verilen Maeterlinck, devlet nişanıyla onurlandırılmıştır. 1949 yılında Fransa'da (Nice) ölmüştür. ”

ÇİÇEKLER VE AYRIKOTLARI

Maurice Maeterlinck

Dergah Yayınları, 2023

Çeviri: Ahmet Şimşek

Tür: Deneme

80 s.