Sembollerle dolu gerçeküstü bir dünya

Dino Buzzati'nin ilk romanı Dağların Adamı Barnabo, insanın dinmeyen yalnızlığına, doğaya içkin tabiatına ve zamanla çelişkili ilişkisine dair derinlikli bir roman...

Gazeteci, ressam ve hepsinin ötesinde ünlü romancı Dino Buzzati’nin ilk romanı Dağların Adamı Barnabo'nun hikâyesi bir İtalyan kasabasında geçer. Barnabo, ormanın saklı bir köşesinde, pek işe yaramayan bir cephaneliği beklemekle görevlendirilmiş bekçilerden biridir. Bekçilerden birinin öldürülmesiyle görevinden ve çok sevdiği dağlardan ayrılmak zorunda kalan Barnabo bir taraftan pişmanlık ve yalnızlık duygusuyla savaşırken, diğer taraftan akıp giden hayatla, her şeyi anıya dönüştüren zamanla, düşün ve hakikatin zıtlığından doğan çelişkinin yol açtığı sıkıntıyla mücadele ederek varoluşuna bir anlam bulmaya çalışır. Buzzati, sembollerle dolu gerçeküstü bir dünyayı, gerçek dünyanın yanına yerleştirir; gerçeği inceden inceye istila eden o iç sıkıntısı ve yalnızlığı hikâyelerindeki kahramanlar ve nesneler aracılığıyla aktarır.

Dino Buzzati, 1906’da İtalya’nın Belluno kentinde doğdu. Gazeteciliğe Corriere della sera gazetesinde başladı ve yaşamı boyunca bu gazetede çalıştı. 1930’larda yayımlanan Dağlı Barnabus ve Eski Korunun Gizi gibi ilk romanlarında, Kafka’yı anımsatan bir gerçeküstücülük, bir uyumsuzluk görülüyordu. Genellikle en başarılı romanı sayılan Tatar Çölü (1940), sınırdaki bir kışlada hiç gelmeyen düşmanı bekleyen askerleri anlatan etkileyici ve alaycı bir yapıttı. Öykülerini Altmış Öykü (1958) adlı kitapta toplayan Buzzati, bilimkurgu türündeki ikinci romanı Büyük Geri Çekiliş (1960) ile edebiyat çevrelerinde büyük üne erişti. İkiyüzlü, huysuz bir kıza tutulan yaşlı bir adamın öyküsünün anlatıldığı Bir Aşk ise 1963’te yayımlandı. Buzzati’nin çok tutulan oyunlarının en önemlisi Klinik Bir Vaka (1953), Albert Camus’nün yaptığı Fransızca uyarlamayla Paris’te de sahnelendi. Kafka’dan esinlenmiş olmasına karşın, kendine özgü olağanüstü bir taşlama ve mizah anlayışı geliştiren Buzzati, 1972’de Roma’da öldü.

DAĞLARIN ADAMI BARNABO

Dino Buzzati

Timai Yayınları, 2023

Çeviri: Elçin Kumru