Türkiye’de ilk kez sağır ve işitenler birlikte şiir üretmek için bir araya geldi!
Sağır veya işitme güçlüğü bulunanlar ile işitenler Türkiye’de ilk kez birlikte şiir üretmek için, akademiyle sanatı buluşturan bir projede bir araya geldi.
Türkiye’nin ilk işaret dili şiiri projesi: Şiir ve İşaret projesinin yüz yüze atölye etkinlikleri, 6-8 Ağustos tarihlerinde İstanbul Üniversitesi rektörlük binasında gerçekleştirildi. Sağır veya işitme güçlüğü bulunan 7 ve işiten 14 katılımcıyı bir araya getiren bu projeyle Türkiye’de belki de ilk kez işaret dili şiirine odaklanan kapsamlı bir çalışma gerçekleştirilmiş oldu. Etkinliğin Ramin Matin yönetmenliğinde Giyotin Film tarafından çekilen belgeseli ise festivalleri dolaşacak.
İstanbul Üniversitesi Latin Dili ve Edebiyatı kürsüsünden Dr. Ekin Öyken’in ve Fransa’da yaşayan tiyatro yönetmeni, oyuncu ve şair, “sessiz sanatçı” Levent Beşkardeş’in girişimi, farklı disiplinlerden akademisyenlerin, sanatçıların katılımı ve Kültür Bakanlığı’nın desteğiyle hayata geçen bir proje POESI: Şiir ve İşaret. Logosundaki POESI kelimesi uluslararası işbirlikleriyle genişlemesi planlanan projenin İngilizce adından (Poetry and Sign) türetilmiş bir kısaltma. Yüz yüze atölye etkinliği geçen hafta İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kampüsü’nde gerçekleşti.
Etkinliğin ana eğitmeni Levent Başkardeş’ti. Onun atölyelerini çok değerli akademisyenlerin bu konu için hazırladığı sunumlar ve atölyeler destekledi.
İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü’nden Doç. Dr. Seda Yavuz, işaretin ve imgelerin sanattaki yerini sanat eserleri üzerinden anlattı, hem sağırlara hem de işitenlere. Hacettepe Üniversitesi Fransızca Mütercim Tercümanlık Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. A. Zeynep Oral, işaret dili şiiri çevirisiyle ilgili bilgilendirdi katılımcıları. Magdeburg-Stendal Uygulamalı Bilimler Üniversitesinde İşaret Dili Çevirisi Bölümü’nde ders veren Sağır akademisyen Prof. Dr. Okan Kubuş ise “İşaret Dillerinin Şiirdeki Kullanımı” konulu bir sunum yaptı. Proje yürütücüsü, klasik filolog Dr. Ekin Öyken şiirde ikon değerli temsil, İ.Ü. Latin Dili ve Edebiyatı Anabilim dalında yüksek lisans öğrencisi olan Buse Güven Günay ise şiirde kavramsal metaforlar konusu üzerine konuştu.
Türk Dil Kurumunun 11 yıl boyunca başkanlığını yürüten, Prof. Dr. Şükrü Halûk Akalın ise Türk işaret dilinin tarihsel gelişimini belgeler ışığında ele alan bir kapanış sunumu yaptı. Etkinlikte bir de resim sanatçısı vardı: Raziye Kubat. Özellikle “Gece Uçuşu” isimli sergisinden yola çıkarak hayal kurdurdu katılımcılara. Atölye çalışmalarında üretilen şiirlerin sergilendiği katılımcı performanslarından sonra Rektörlük bahçesinde Edip Cansever’in “Sonrası kalır” şiirinden esinle bir toplu resim performansı da gerçekleştirildi.
Proje kapsamında üretilen şiir ve performanslar kaydedildi. Şimdi bir sonraki aşama bunların internet sitesine (poesi.istanbul.edu.tr) yüklenmesi ve Türk işaret dili şiirine özgü, giderek genişlemesi beklenen bir performans kütüphanesi kurulması. Ayrıca atölye süreci Ramin Matin yönetmenliğinde bir belgesel filme de konu oldu. Filmi bu yıl bitmeden izleyebileceğiz.
